Jakie proporcje do zaprawy tynkarskiej zastosować, aby uniknąć kosztownych błędów w budowie?

Proporcje do zaprawy tynkarskiej – jak uniknąć błędów w budowie

Kluczowe informacje:

• Odpowiednie proporcje zaprawy tynkarskiej gwarantują trwałość i estetykę wykończenia
• Różne typy zapraw (cementowa, cementowo-wapienna, wapienna, gipsowa) wymagają odmiennych proporcji składników
• Warunki atmosferyczne znacząco wpływają na dobór składników zaprawy
• Nowoczesne gotowe mieszanki eliminują ryzyko błędów w proporcjach, ale są droższe
• Konsystencja zaprawy musi być dostosowana do konkretnego etapu tynkowania

Przygotowanie zaprawy tynkarskiej to jeden z fundamentalnych etapów prac wykończeniowych, który bezpośrednio rzutuje na trwałość i wygląd końcowy tynków. Nieprawidłowo dobrane proporcje składników mogą skutkować poważnymi problemami, takimi jak pękanie tynku, odspajanie się od podłoża czy powstawanie wykwitów. Właściwe proporcje determinują nie tylko parametry techniczne zaprawy, ale również jej urabialność podczas nakładania oraz końcową estetykę powierzchni. Dlatego też znajomość prawidłowych proporcji jest niezbędna zarówno dla profesjonalistów, jak i amatorów podejmujących się prac tynkarskich. Warto podkreślić, że każdy rodzaj zaprawy wymaga nieco innych proporcji, które dodatkowo mogą być modyfikowane w zależności od warunków panujących na budowie. Zbyt rzadka zaprawa będzie spływać z powierzchni, natomiast zbyt gęsta będzie trudna w obróbce i może nie zapewnić odpowiedniej przyczepności. Niektórzy wykonawcy rekomendują testowanie przygotowanej mieszanki na małym fragmencie ściany przed przystąpieniem do właściwych prac tynkarskich. Taki test pozwala na szybkie wprowadzenie korekt w składzie zaprawy, jeśli okażą się konieczne.

Wybór rodzaju zaprawy tynkarskiej zależy przede wszystkim od miejsca jej zastosowania oraz warunków eksploatacji. Zaprawy zewnętrzne muszą wykazywać znacznie większą odporność na czynniki atmosferyczne, podczas gdy wewnętrzne koncentrują się na aspektach estetycznych i funkcjonalnych. Tradycyjna zaprawa cementowo-wapienna, stosowana od dziesięcioleci, wciąż pozostaje popularnym wyborem dzięki korzystnemu stosunkowi jakości do ceny. Kluczem do sukcesu jest znajomość proporcji, które różnią się w zależności od warstwy tynku – obrzutka, narzut czy gładź wymagają odmiennego składu mieszanki. Nowoczesne technologie oferują także gotowe mieszanki, które eliminują ryzyko błędów w proporcjach, jednak ich koszt jest zwykle wyższy niż zapraw przygotowywanych na miejscu budowy. Warto wiedzieć, że proporcje zaprawy cementowo-wapiennej do tynków wewnętrznych najczęściej wynoszą 1:2:8 (cement:wapno:piasek), podczas gdy do tynków zewnętrznych stosuje się proporcje 1:1:6, zapewniające większą odporność na zmienne warunki pogodowe. Pierwsza warstwa tynku, czyli obrzutka, powinna zawierać więcej cementu dla zapewnienia odpowiedniej przyczepności do podłoża. Kolejne warstwy mogą zawierać więcej wapna, co poprawia plastyczność i urabialność zaprawy.

Warto podkreślić, że warunki pogodowe i temperatura otoczenia również mają istotny wpływ na proporcje zaprawy tynkarskiej. W okresach wysokich temperatur zaprawa szybciej wysycha, co może prowadzić do niedostatecznego wiązania i osłabienia struktury tynku. Z kolei zbyt niska temperatura spowalnia proces wiązania, co może powodować przemarzanie zaprawy i w efekcie jej kruszenie. Doświadczeni tynkarze dostosowują skład zaprawy do panujących warunków, zwiększając lub zmniejszając ilość poszczególnych składników oraz dodając odpowiednie domieszki poprawiające właściwości mieszanki. Prawidłowe przygotowanie zaprawy tynkarskiej wymaga zatem nie tylko znajomości podstawowych proporcji, ale także umiejętności ich dostosowania do konkretnych warunków pracy. W temperaturach powyżej 25°C zaleca się zwiększenie ilości wapna w mieszance lub dodanie specjalnych opóźniaczy wiązania, które zapobiegną zbyt szybkiemu wysychaniu zaprawy. Natomiast w niskich temperaturach, między 5 a 10°C, warto rozważyć zmniejszenie ilości wody i dodanie środków przyspieszających wiązanie. Pamiętajmy jednak, że prace tynkarskie nie powinny być wykonywane w temperaturach poniżej 5°C, gdyż zaprawa może przemarzać i tracić swoje właściwości.

Najczęściej zadawane pytania o proporcje zapraw tynkarskich

• Jakie są standardowe proporcje do tradycyjnej zaprawy cementowo-wapiennej? – Dla tynków wewnętrznych najczęściej stosowana proporcja to 1:2:8 (cement:wapno:piasek), dla tynków zewnętrznych zaleca się proporcję 1:1:6, która zapewnia większą odporność na warunki atmosferyczne.
• Czym różni się obrzutka od warstwy wierzchniej tynku pod względem proporcji? – Obrzutka (szpryc) wymaga bardziej płynnej konsystencji i większej ilości cementu, zwykle w proporcji 1:0,5:4 (cement:wapno:piasek), podczas gdy warstwa wierzchnia potrzebuje proporcji z większą ilością wapna dla lepszej urabialności.
• Jak temperatura wpływa na proporcje zaprawy tynkarskiej? – W wysokich temperaturach (powyżej 25°C) warto zwiększyć ilość wapna lub dodać plastyfikatory, które spowolnią schnięcie. W niskich temperaturach (5-10°C) wskazane jest zmniejszenie ilości wody i dodanie przyspieszaczy wiązania.
• Jakie proporcje stosować do zaprawy gipsowej? – Standardowa proporcja dla tynków gipsowych to około 1 kg gipsu na 0,6-0,7 litra wody, jednak dokładne proporcje zależą od producenta i rodzaju gipsu.
• Jak długo można przechowywać gotową zaprawę tynkarską? – Zaprawy cementowe i cementowo-wapienne należy wykorzystać w ciągu 2-3 godzin od przygotowania, zaprawy gipsowe znacznie szybciej – zwykle w ciągu 30-60 minut.
• Czy można modyfikować proporcje zaprawy dla poprawy jej właściwości? – Tak, można dodawać plastyfikatory, hydrofobizatory, przyspieszacze lub opóźniacze wiązania, jednak zawsze należy przestrzegać zaleceń producentów tych dodatków.

Idealne proporcje składników zaprawy tynkarskiej dla różnych rodzajów tynków

Właściwe proporcje składników zaprawy tynkarskiej to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim gwarancja trwałości i funkcjonalności wykończenia. Niewłaściwie dobrane proporcje mogą skutkować pękaniem, odspajaniem się lub nadmiernym kurczeniem tynku podczas wiązania. Każdy rodzaj zaprawy ma swoją specyfikę, a znajomość odpowiednich proporcji pozwala uniknąć kosztownych błędów i późniejszych poprawek.

Warto pamiętać, że czasem warto zmodyfikować tradycyjne proporcje, dostosowując je do konkretnych warunków panujących na budowie. Doświadczeni tynkarze potrafią „na oko” ocenić, czy zaprawa wymaga drobnych korekt, ale początkującym zaleca się ścisłe trzymanie się sprawdzonych receptur.

Zaprawa cementowo-wapienna – złoty standard tynkowania

Zaprawa cementowo-wapienna pozostaje najczęściej wybieranym rozwiązaniem dzięki uniwersalności i dobremu stosunkowi jakości do ceny. Optymalne proporcje zależą od miejsca zastosowania i warstwy tynku:

• Tynki wewnętrzne: proporcje 1:2:8 (cement:wapno:piasek) zapewniają dobrą urabialność
• Tynki zewnętrzne: proporcje 1:1:6 gwarantują zwiększoną odporność na warunki atmosferyczne
• Obrzutka (warstwa szczepna): 1:0,5:4 lub 1:0:4 (płynna konsystencja z większą ilością cementu)
• Narzut (warstwa wyrównująca): 1:2:8-10 zapewnia dobrą plastyczność i łatwość obróbki
• Gładź (warstwa wykończeniowa): 1:3:10 daje delikatną strukturę wykończeniową

Każda warstwa pełni określoną funkcję w systemie tynkarskim, dlatego tak ważne jest dostosowanie proporcji do konkretnego etapu prac. Obrzutka musi zapewnić przyczepność, narzut wyrównuje powierzchnię, a gładź nadaje estetyczny wygląd.

Zaprawa cementowa – gdy liczy się wytrzymałość

W miejscach narażonych na podwyższoną wilgotność, takich jak łazienki, piwnice czy fundamenty, sprawdzi się zaprawa cementowa. Charakteryzuje się ona wysoką odpornością mechaniczną, ale jest mniej plastyczna niż zaprawy z dodatkiem wapna.

Standardowe proporcje dla zaprawy cementowej to 1:3-4 (cement:piasek). Dla tynków o szczególnie wysokiej wytrzymałości (klasa M10) stosuje się proporcje 25:143:22 (cement:piasek:woda). Zaprawa cementowa wymaga starannego przygotowania podłoża, ponieważ ze względu na swoją sztywność jest bardziej narażona na powstawanie mikropęknięć.

Przy pracy z zaprawą cementową szczególną uwagę należy zwrócić na odpowiednie nawilżenie podłoża. Sucha ściana może zbyt szybko odciągać wodę z zaprawy, co znacząco pogarsza jej parametry wytrzymałościowe i przyczepność.

Zaprawa wapienna – oddychające ściany z tradycją

Zaprawy wapienne mają długą historię w budownictwie i obecnie przeżywają renesans, szczególnie przy renowacji zabytków i w budownictwie ekologicznym. Ich główną zaletą jest wysoka paroprzepuszczalność, która pozwala ścianom „oddychać”.

Dla zaprawy wapiennej stosuje się proporcje 0:1:3 (cement:wapno:piasek) lub prościej 1:3-4 (wapno:piasek). Proces wiązania tynku wapiennego jest znacznie dłuższy niż w przypadku cementowego, ale daje to więcej czasu na dokładne wyrównanie powierzchni.

Wapno ma naturalne właściwości antygrzybiczne, co czyni z niego idealny materiał do pomieszczeń, gdzie istnieje ryzyko rozwoju pleśni. Mimo że przygotowanie i aplikacja zaprawy wapiennej wymaga więcej cierpliwości, efekt końcowy rekompensuje włożony wysiłek.

Zaprawa gipsowa – szybkość i gładkość

Tynki gipsowe są niezastąpione, gdy zależy nam na idealnie gładkiej powierzchni ścian wewnętrznych. Ich przygotowanie jest stosunkowo proste, ale wymaga precyzji w odmierzaniu wody.

Standardowe proporcje dla zaprawy gipsowej to około 1 kg gipsu na 0,6-0,7 litra wody lub woda stanowiąca około 1/3 objętości zaprawy. Zawsze warto sprawdzić zalecenia producenta, ponieważ różne rodzaje gipsu mogą mieć specyficzne wymagania.

Pamiętaj, że zaprawa gipsowa ma krótki czas obróbki (zwykle 30-60 minut), dlatego warto przygotowywać ją w mniejszych porcjach. To, co dla początkujących może być wadą, doświadczeni tynkarze wykorzystują jako zaletę, umożliwiającą szybkie postępy prac.

Wpływ temperatury na proporcje zapraw

Warunki atmosferyczne mają znaczący wpływ na zachowanie się zaprawy i mogą wymagać modyfikacji standardowych proporcji. Dostosowanie składu mieszanki do temperatury otoczenia pozwala uniknąć wielu problemów.

W temperaturach powyżej 25°C warto zwiększyć ilość wapna lub dodać plastyfikatory, które spowolnią wysychanie zaprawy. Zbyt szybkie odparowanie wody prowadzi do mikropęknięć i osłabienia struktury tynku. Z kolei w niskich temperaturach (5-10°C) wskazane jest zmniejszenie ilości wody i dodanie przyspieszaczy wiązania.

Nie zaleca się prowadzenia prac tynkarskich w temperaturach poniżej 5°C, gdyż istnieje ryzyko przemarzania zaprawy, co całkowicie niszczy jej właściwości wiążące. Jeśli prace muszą być kontynuowane zimą, należy zapewnić odpowiednie ogrzewanie pomieszczeń.

Najczęstsze błędy przy mieszaniu zaprawy tynkarskiej i jak ich uniknąć

Nawet najlepsze materiały nie zagwarantują trwałości tynku, jeśli popełnimy podstawowe błędy podczas mieszania zaprawy. Niewłaściwe proporcje czy technika mieszania mogą prowadzić do pękania, odspajania się tynku lub powstawania nieestetycznych wykwitów. Przyjrzyjmy się najczęstszym pomyłkom i sposobom ich uniknięcia, aby zapewnić idealny efekt końcowy prac tynkarskich.

Prawidłowo przygotowana zaprawa tynkarska to podstawa trwałego i estetycznego wykończenia ścian. Warto poświęcić czas na dokładne zapoznanie się z zasadami mieszania, aby uniknąć kosztownych poprawek w przyszłości.

Nieodpowiednie proporcje składników

Jednym z najczęstszych błędów jest niedokładne odmierzanie składników zaprawy. Proporcje cement:wapno:piasek muszą być precyzyjnie dostosowane do rodzaju tynku i warstwy, którą wykonujemy. Zbyt duża ilość cementu może prowadzić do powstawania pęknięć skurczowych, podczas gdy nadmiar wapna zmniejsza wytrzymałość tynku.

Aby uniknąć tego błędu, warto korzystać z miarek lub wag kuchennych do odmierzania suchych składników. Pamiętaj, że dla tynków wewnętrznych najczęściej stosowana proporcja to 1:2:8 (cement:wapno:piasek), a dla zewnętrznych 1:1:6. Obrzutka wymaga z kolei więcej cementu – zwykle w proporcji 1:0,5:4.

Modyfikacja gotowych mieszanek tynkarskich

Wiele osób popełnia poważny błąd, modyfikując fabryczne mieszanki tynkarskie przez dodawanie „polepszaczy” czy zmianę proporcji wody. Dodawanie nieprzewidzianych przez producenta dodatków prowadzi do zaburzenia procesu wiązania materiału i może skutkować utratą spójności warstwy tynku oraz przebarwieniami.

Receptury gotowych mieszanek są wynikiem zaawansowanych badań laboratoryjnych i testów. Jedyną dopuszczalną modyfikacją jest regulowanie konsystencji poprzez dodatek wody w granicach określonych przez producenta w karcie technicznej. Zawsze używaj czystej wody i przestrzegaj zalecanego czasu mieszania.

Ignorowanie wpływu warunków atmosferycznych

Temperatura i wilgotność powietrza mają ogromny wpływ na zachowanie się zaprawy tynkarskiej. W wysokich temperaturach (powyżej 25°C) zaprawa szybciej wysycha, co może prowadzić do mikropęknięć i osłabienia struktury tynku. Z kolei w niskich temperaturach wiązanie przebiega zbyt wolno.

W gorące dni warto zwiększyć ilość wapna w mieszance lub dodać plastyfikatory spowalniające wysychanie. Nie zaleca się prowadzenia prac tynkarskich w temperaturach poniżej 5°C, gdyż istnieje ryzyko przemarzania zaprawy i utraty jej właściwości wiążących.

Praktyczne wskazówki do prawidłowego mieszania

Oto najważniejsze wskazówki dotyczące prawidłowego mieszania zaprawy tynkarskiej:

• Dokładnie odmierzaj składniki, stosując odpowiednie proporcje dla danego rodzaju tynku
• Nie modyfikuj gotowych mieszanek dodatkami chemicznymi
• Dostosuj skład zaprawy do warunków atmosferycznych
• Używaj czystej wody, pojemników i narzędzi do mieszania
• Utrzymuj jednorodną konsystencję zaprawy, unikając grudek

Wpływ warunków atmosferycznych na proporcje zaprawy tynkarskiej

Warunki atmosferyczne to jeden z kluczowych czynników wpływających na skuteczność i trwałość tynków. Temperatura i wilgotność powietrza mogą znacząco zmienić właściwości zaprawy, wymuszając modyfikację standardowych proporcji składników. Czy zdajesz sobie sprawę, że nawet niewielkie wahania temperatury mogą wymagać korekty ilości wody, cementu czy wapna w mieszance?

W praktyce, każde 5°C różnicy temperatur może wymagać dostosowania proporcji składników o 3-5%. Doświadczeni tynkarze często „wyczuwają” potrzebę takich modyfikacji, jednak dla początkujących warto kierować się precyzyjnymi wytycznymi. Właściwe dostosowanie proporcji zaprawy do warunków atmosferycznych może być różnicą między trwałym, estetycznym wykończeniem a kosztownymi poprawkami.

Modyfikacja proporcji zaprawy w wysokich temperaturach

Temperatura powyżej 25°C stanowi wyzwanie dla prac tynkarskich. Zbyt szybkie odparowywanie wody z zaprawy prowadzi do niedostatecznego wiązania, co skutkuje mikropęknięciami i osłabieniem struktury tynku. W takich warunkach warto zwiększyć ilość wapna w standardowej mieszance cementowo-wapiennej.

Przykładowo, jeśli typowa proporcja dla tynków zewnętrznych wynosi 1:1:6 (cement:wapno:piasek), w wysokich temperaturach można ją zmodyfikować do 1:1,5:6. Dodatkowo, warto rozważyć dodanie plastyfikatorów lub specjalnych opóźniaczy wiązania. Niektórzy specjaliści zalecają również zwiększenie ilości wody o około 5%, pamiętając jednak, by nie przekroczyć górnego limitu zalecanego przez producenta, co mogłoby obniżyć parametry wytrzymałościowe tynku.

Dostosowanie składu zaprawy w niskich temperaturach

Temperatury w przedziale 5-10°C wymagają przeciwnych modyfikacji. Zbyt wolne wiązanie zaprawy może prowadzić do przemarzania i kruszenia się tynku. W takich warunkach warto:

• Zmniejszyć ilość wody o około 5-7%, utrzymując jednocześnie dobrą urabialność
• Dodać środki przyspieszające wiązanie (zgodnie z zaleceniami producenta)
• Zwiększyć proporcję cementu względem wapna – np. z 1:2:8 na 1:1,5:8 dla tynków wewnętrznych
• Używać ciepłej wody (około 30°C) do przygotowania zaprawy

Pamiętaj, że prace tynkarskie nie powinny być wykonywane w temperaturach poniżej 5°C. Nawet jeśli w ciągu dnia temperatura jest wyższa, nocne przymrozki mogą całkowicie zniszczyć świeżo nałożony tynk, którego struktura nie zdążyła się jeszcze w pełni uformować.

Wpływ wilgotności na konsystencję zaprawy

Nie tylko temperatura, ale również wilgotność powietrza wpływa na zachowanie się zaprawy tynkarskiej. W warunkach podwyższonej wilgotności tynk schnie wolniej, co należy uwzględnić przy planowaniu kolejnych etapów prac.

W środowisku o wysokiej wilgotności względnej (powyżej 70%) warto nieznacznie zmniejszyć ilość wody w zaprawie. Z kolei podczas pracy w warunkach suchych (wilgotność poniżej 40%), ściany należy wcześniej zwilżyć, a sam tynk chronić przed zbyt szybkim wysychaniem przez co najmniej 2 dni po aplikacji. Regularne zraszanie świeżo nałożonego tynku wodą to nie luksus, ale konieczność gwarantująca jego prawidłowe wiązanie i trwałość na lata.

Praktyczne wskazówki do pracy w zmiennych warunkach

W polskim klimacie, gdzie warunki pogodowe potrafią zmieniać się dynamicznie, warto przygotować się na różne scenariusze. Monitorowanie prognozy pogody na kilka dni przed planowanymi pracami tynkarskimi to podstawa. Jeśli przewidywane są wahania temperatury przekraczające 10°C w ciągu doby, lepiej przełożyć prace na bardziej stabilny okres.

Podczas upałów warto rozpoczynać prace wcześnie rano, wykorzystując niższe temperatury. Zabezpieczanie elewacji plandekami lub siatkami ochronnymi może dodatkowo chronić świeży tynk przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Niektórzy wykonawcy rekomendują również testowanie przygotowanej mieszanki na małym fragmencie ściany przed przystąpieniem do właściwych prac tynkarskich, co pozwala na szybkie wprowadzenie korekt w składzie zaprawy.

Specjalistyczne narzędzia i techniki do precyzyjnego odmierzania składników zaprawy

Precyzyjne odmierzanie składników to fundament prawidłowego przygotowania zaprawy tynkarskiej. Nawet najlepsze materiały nie zagwarantują trwałości tynku, jeśli proporcje będą zaburzone. Odpowiednie narzędzia pomiarowe eliminują ryzyko błędów „na oko”, które mogą kosztować nas wiele czasu i pieniędzy na późniejsze poprawki. Warto wiedzieć, że zmiana proporcji składników zaledwie o 10% może drastycznie wpłynąć na parametry techniczne zaprawy i jej właściwości użytkowe.

Podstawowe narzędzia pomiarowe do zapraw

Na rynku dostępnych jest wiele specjalistycznych narzędzi pomagających zachować odpowiednie proporcje składników. Najważniejsze z nich to:

• Pojemniki z wyraźną podziałką objętościową (wiadra, kubły budowlane ze skalą)
• Wagi budowlane z dokładnością do 50-100 g
• Miarki dozujące do wody z precyzyjną podziałką
• Zlewki laboratoryjne do odmierzania dodatków i domieszek
• Skalowane szufle do odmierzania drobnych ilości cementu czy wapna

Warto pamiętać, że proporcje składników zaprawy tynkarskiej należy odmierzać objętościowo, a nie wagowo. W praktyce oznacza to korzystanie z pojemników o znanej objętości, takich jak worki, wiadra czy kolebki. Zachowanie konsekwencji i używanie tych samych pojemników do odmierzania wszystkich składników znacząco zwiększa powtarzalność mieszanki.

Nowoczesne rozwiązania technologiczne

Współczesne budownictwo coraz częściej korzysta z elektronicznych narzędzi pomiarowych, które minimalizują ryzyko błędu ludzkiego. Dozowniki automatyczne z cyfrowym wyświetlaczem zapewniają precyzyjne odmierzanie wody, a elektroniczne wagi z funkcją tarowania umożliwiają dokładne odważenie każdego składnika z osobna.

Najnowszym trendem są mobilne aplikacje budowlane, które na podstawie wprowadzonych danych obliczają dokładne proporcje składników zależnie od warunków atmosferycznych i przeznaczenia zaprawy. Ich zaletą jest możliwość natychmiastowego dostosowania receptury, gdy zmienia się temperatura czy wilgotność powietrza.

Techniki weryfikacji konsystencji zaprawy

Oprócz precyzyjnego odmierzania składników, warto znać techniki sprawdzania poprawności przygotowanej zaprawy. Próba rozpływu to najprostsza metoda: polega na wlaniu niewielkiej ilości świeżej zaprawy na płaską powierzchnię i uniesieniu jej do góry z wysokości około 15 cm. Jeśli średnica rozpływu wyniesie 16-18 cm, konsystencja jest odpowiednia.

Wielu doświadczonych tynkarzy stosuje również test dłoni – po ściśnięciu porcji zaprawy w dłoni powinna ona zachować nadany kształt, nie rozpadając się ani nie wypływając między palcami. To prosta metoda, która często okazuje się zaskakująco skuteczna.

Podsumowanie całego artykułu

Prawidłowe proporcje składników zaprawy tynkarskiej to klucz do trwałego i estetycznego wykończenia ścian. Niezależnie czy wybieramy zaprawę cementową, cementowo-wapienną czy gipsową, precyzyjne odmierzanie składników przy użyciu odpowiednich narzędzi pomiarowych oraz dostosowanie proporcji do warunków atmosferycznych i miejsca zastosowania zapewnia najlepsze rezultaty. Pamiętajmy, że staranne przygotowanie zaprawy to inwestycja w trwałość naszego domu na długie lata.

ŹRÓDŁO:

• https://www.muratorplus.pl/technika/tynki/jakie-proporcje-do-zaprawy-tynkarskiej-aa-PJmP-Qc4s-cLUa.html
• https://kb.pl/porady/jakie-sa-proporcje-zaprawy-tynkarskiej/
• https://budujemydom.pl/narzedzia-budowlane/mieszarki-do-zapraw/a/13983-jak-zrobic-zaprawe-cementowa-cementowo-wapienna-i-tynkarska